ე.წ ესტონური მოდელი estonurimodeli

კითხვა: 

        საგადასახადო კოდექსის 98/1/ა მუხლის თანახმად, ეკონომიკურ საქმიანობასთან დაუკავშირებელ ხარჯს მიეკუთვნება ხარჯი, რომელიც დოკუმენტურად დადასტურებული არ არის. ზოგჯერ არის შემთხვევები , როდესაც ხარჯის გაწევის პირველადი დოკუმენტი არ გაგვაჩნია, და გვაქვს, ვთქვათ,  მხოლოდ სალარო ჩეკი.  2017 წლამდე ასეთი თანხის გასვლას აღვრიცხავდით ხელფასის სახით  და  ვბეგრავდით საშემოსავლო გადასახადით. გთხოვთ განგვიმარტოთ, 2017 წლიდან სალარო ჩეკი თუ გვაძლევს იმის მტკიცების საფუძველს, რომ ეს არის ,,ხარჯი, რომელიც დოკუმენტურად დადასტურებული არ არის’’ და უნდა დავბეგროთ თუ არა ის მხოლოდ მოგების 15%-ით?  ჩვენი მოსაზრებით, ანგარიშთა გეგმაში უნდა გავხსნათ ახალი ანგარიში, მაგალითად,  7499 - ხარჯი, რომელიც ეკონომიკურ საქმიანობასთან დაკავშირებული არ არის. პირობითად ასეთი ტიპის ხარჯია 100 ლარი, მაშინ გვექნება გატარება :

      დ 7499 - კ 1110 =100

      დ 9210 - კ 3310=17,65

გთხოვთ  თქვენს განმარტებას.

    პასუხი:

1.ხარჯი, რომლის დამადასტურებელი  პირველადი დოკუმენტი  წარმოდგენილი არ არის, საგადასახადო მიზნისთვის ხარჯად არ განიხილება, ხოლო სააღრიცხვო მიზნისათვის იგი წარმოადგენს ხარჯს, თუ ფაქტობრივად სახეზეა გაწეული ხარჯის ობიექტი (მაგალითად: ფაქტობრივად შემოტანილია საქონელი და აღებულია შემოსავალში).

2. საწარმოს უფლება აქვს თავისი სააღრიცხვო პოლიტიკით გახსნას დამატებითი სუბანგარიშები, მათ შორის 7499 სუბანგარიშიც.

3. მოგების გადასახადი არ ერიცხება ცალკეულ ოპერაციებს და 9210 ანგარიშზე აისახება საანგარიშო პერიოდის (თვის) მოგების გადასახადის დეკლარაციით განსაზღვრული გადასახდელი მოგების გადასახადი და არა ცალკეული ოპერაციების მიხედვით.

კითხვა: 

    თუ კომპანიას მიმდინარე წლებში, პირობითად 2012 წლიდან  2016 წლის ჩათვლით, არ აქვს დივიდენდი გაცემული, და შესაბამისად, არც დივიდენდის 5% არ აქვს გადახდილი, ამ შემთხვევაში რა ვალდებულება დაეკისრება კომპანიას?  მეორე შეკითხვა: სად მოვიძიოთ საბაზრო ღირებულება  კონკრეტული ობიექტის იჯარით სარგებლობის ან რაიმე ნივთის შეძენისას? ასევე გვაინტერესებს, 2016 წლის დეკლარაციას ვაბარებთ ჩვეულებრივი წესით თუ ძველი მეთოდით? რა ხდება მოგების გადასახადის მხრივ: რაც გამოანგარიშდება, ვიხდით, თუ არ ვიხდით? აგრეთვე რა ბედი ელის  ავანსად გადახდილ მოგების გადასახადს?

პასუხი:

- საქართველოს საგადასახადო, კოდექსის 97-ე მუხლის პირველი  ნაწილის შესაბამისად, რეზიდენტი საწარმოს ახალი მოგების გადასახადით დაბეგვრის ობიექტია განაწილებული მოგება, რომელიც ამავე საგადასახადო კოდექსის 98¹ მუხლის თანახმად  არის საწარმოს მიერ მის პარტნიორებზე დივიდენდის სახით, ფულადი  ან არაფულადი ფორმით მოგების განაწილება.

    ახალ მოგების გადასახადთან დაკავშირებით  რეგულაციები ამოქმედდა 2017 წლის 1 იანვრიდან და ეს რეგულაციები არ ეხება 2016 წლის საანგარიშო პერიოდს. შესაბამისად, გადასახადის გადამხდელთა მიერ 2016 წლის საანგარიშო  პერიოდის მიხედვით მოგების გადასახადის დეკლარაცია (არსებული სახით) საგადასახადო ორგანოში წარდგენილი უნდა იქნეს 2017 წლის 1 აპრილამდე.

     ამასთან, 2016 წელს (2015 წლის დეკლარაციის შესაბამისად) გადახდილი მიმდინარე (საავანსო) გადასახდელების გამოყენება მოხდება 2016 წელს მოგების დეკლარაციის ჩაბარებისას. რაც შეეხება მიმდინარე (საავანსო) გადასახდელების დარიცხვას, იგი იმ საწარმოთა მიმართ, რომლებიც 2017 წლის 1 იანვრიდან დაიბეგრებიან ახალი რეჟიმით, აღარ განხორციელდება.

     2017 წლის იანვრის თვეში განხორციელებული ოპერაციაების მიხედვით მოგების გადასახადის დეკლარაცია  საგადასახადო ორგანოში წარდგენილი უნდა იქნეს არაუგვიანეს 2017 წლის 15 თებერვლისა, რაც იმას გულისხმობს, რომ მისი პერიოდულობა ყოველთვიურია და ის საგადასახადო ორგანოს წარედგინება ყოველთვიურად (ელექტრონული ფორმით), არაუგვიანეს საანგარიშო თვის მომდევნო თვის 15 რიცხვისა და ამავე ვადაში გადაიხდება მოგების გადასახადიც.

     რაც შეეხება საბაზრო ფასის დადგენას, საქართველოს საგადასახადო კოდექსის მე-18 მუხლის თანახმად, საქონლის/ მომსახურების საბაზრო ფასად  ითვლება ფასი, რომელიც ყალიბდება საქონლის/მომსახურების ბაზარზე იდენტური (ხოლო მისი არარსებობის შემთხვევაში - მსგავსი) საქონლის/მომსახურების მოთხოვნისა და მიწოდების ურთიერთზემოქმედების  შედეგად და შესაბამის ბაზარზე იმ პირებს შორის დადებული გარიგების საფუძველზე, რომლებიც არ არიან ურთირთდამოკიდებული პირები.  ურთირთდამოკიდებულ პირებს შორის გარიგება მხედველობაში მიიღება მხოლოდ იმ პირობით,თუ მათი ურთიერთდამოკიდებულება გავლენას არ მოახდენს ასეთი გარიგების შედეგებზე.

კითხვა:

-         ახალი სტანდარტებიდან გამომდინარე, 2017 წლის 1 იანვრიდან მოგების გადასახადით დაბეგვრის ერთ-ერთი ობიექტია განაწილებული მოგება. იმ  შემთხვევაში, როდესაც საწარმოს გააჩნია წინა წლების სუფთა მოგება, რომელიც ჯერ არ არის განაწილებული და რომლის მიხედვითაც  პირს უკვე გადახდილი აქვს მოგების გადასახადი, მისი 2017 წლის მომდევნო პერიოდში განაწილება ხომ არ გამოიწვევს მოგების გადასახადით ორჯერ დაბეგვრას?

        პასუხი:

      - თუ რეზიდენტი საწარმო დივიდენდს გაანაწილებს 2008 წლის 1 იანვრიდან 2017 წლის 1 იანვრამდე საანგარიშო პერიოდებში  მიღებული გაუნაწილებელი წმინდა მოგებიდან, მას უფლება აქვს ჩაითვალოს ამ პერიოდების მიხედვით დარიცხული და გადახდილი მოგების გადასახადის თანხა, მაგრამ არა უმეტეს საგადასახადო კოდექსის 98¹ მუხლის პირველი ნაწილით გათვალისწინებული განაწილებული მოგების მიხედვით გადასახდელი თანხისა.

     ამასთან, ჩასათვლელი თანხის ოდენობა გამოიანგარიშება შემდეგი ფორმულით:

           AxB/(C-D) სადაც:

    A-არის დივიდენდის სახით გასანაწილებელი თანხის ოდენობა;

    B-არის 2008 წლის 1 იანვრიდან 2017 წლის 1 იანვრამდე საანგარიშო პერიოდების მიხედვით დარიცხული და გადახდილი მოგების გადასახადის თანხა;

   C-არის 2008 წლის 1 იანვრიდან 2017 წლის 1 იანვრამდე საანგარიშო პერიოდებში მიღებული წმინდა მოგების ოდენობა;

   D-არის 2008 წლის 1 იანვრიდან 2017 წლის 1 იანვრამდე საანგარიშო პერიოდებში მიღებული წმინდა მოგების ხარჯზე დივიდენდის სანაცვლოდ საწამოს მიერ პარტნიორისთვის გადაცემული ამ საწარმოს აქციების/წილის ღირებულება.

კითხვა: 

  -გთხოვთ განგვიმარტოთ, რა არის ახალი მოგების გადასახადით დაბეგვრის ობიექტი?

        პასუხი:

   -ახალი მოგების გადასახადით დაბეგვრის ობიექტია:

1.    განაწილებული მოგება- საწამოს მიერ მის პარტნიორზე დივიდენდის სახით, ფულადი ან არაფულადი ფორმით მოგების განაწილება;

2.    გაწეული ხარჯი ან სხვა გადახდა, რომელიც არ არის დაკავშირებული ეკონომიკურ საქმიანობასთან-ხარჯი, რომელიც დოკუმენტურად დადასტურებული არ არის, ასევე ხარჯი, რომლის გაწევის მიზანი არ არის მოგების, შემოსავლის ან კომპენსაციის მიღება და სხვა;

3.    უსასყიდლოდ საქონლის მიწოდება/მომსახურების გაწევა ან/და ფულადი სახსრების გადაცემა - საქონლის მიწოდება ან მომსახურების გაწევა, რომლის მიზანიც არ არის მოგების, შემოსავლის ან კომპენსაციის მიღება;

4.    წარმომადგენლობითი ხარჯი, რომელიც გაწეულია საგადასახადო კოდექსით დადგენილ ზღვრულ ოდენობაზე მეტი ოდენობით.

კითხვა: 

           -  რა არის ახალი მოგების გადახდის საანგარიშო პერიოდი?

        პასუხი:

    -  ახალი მოგების გადასახადის საანგარიშო პერიოდია კალენდარული თვე.

კითხვა: 

-         რა ვადაში და როგორ წარედგინება საგადასახადო ორგანოს ახალი მოგების გადასახადის ყოველთვიური დეკლარაცია და როგორ გადაიხდება მოგების გადასახადი? 

       პასუხი:

-         მოგების გადასახადის  ყოველთვიური დეკლარაცია გადასახადის გადამხდელის მიერ საგადასახადო ორგანოს წარედგინება ყოველთვიურად ( ელექტრონული ფორმით), არაუგვიანეს საანგარიშო თვის მომდევნო თვის 15 რიცხვისა და ამავე ვადაში გადაიხდება მოგების გადასახადის;

კითხვა:

-         გთხოვთ განმარტოთ სესხის გაცემის და სალაროში არსებული თანხის დაბეგვრა ახალი (ესტონური მოდელის) მოგების გადასახადის  მიხედვით. კერძოდ:

1.    თუ ერთი შეზღუდული პასუხისმგებლობის საზოგადოება სესხის სახით თანხას გადასცემს მეორე შეზღუდული პასუხისმგებლობის ორგანიზაციას, წლიური 20%-იანი განაკვეთით ითვლება თუ არა დაბეგვრის ობიექტად სესხის ძირი?

2.    იბეგრება თუ არა სალაროში არსებული ნაშთი?

პასუხი:

-         საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 97-ე მუხლის დებულების შესაბამისად , რეზიდენტი საწარმოს (გარდა სსკ 97-ე მუხლის მე-2, მე-8 და მე-9 ნაწილებით გათვალისწინებული შემთხვევებისა) მოგების გადასახადით დაბეგვრის ობიექტია: 

ა) განაწილებული მოგება- რომელიც არის საწარმოს მიერ მის პარტნიორზე დივიდენდის სახით, ფულადი ან არაფულადი ფორმით მოგების განაწილება;

ბ)გაწეული ხარჯი და სხვა გადახდა, რომელიც არ არის დაკავშირებული ეკონომიკურ საქმიანობასთან - ხარჯი, რომელიც დოკუმენტურად დადასტურებული არ არის, ასევე ხარჯი, რომლის გაწევის მიზანი არ არის მოგების, შემოსავლის ან კომპენსაციის მიღება;

გ) უსასყიდლოდ საქონლის მიწოდება/მომსახურების გაწევა ან/და ფულადი სახსრების გადაცემა - საქონლის მიწოდება ან მომსახურების გაწევა, რომლის მიზანი არ არის მოგების, შემოსავლის ან კომპენსაციის მიღება;

დ)წარმომადგენლობითი ხარჯი, რომელიც გაწეულია საგადასახადო კოდექსით დადგენილ ზღვრულ ოდენობაზე მეტი ოდენობით.

      ამდენად, თქვენი პირველი კითხვის შესაბამისად, ერთი შპს-ს მიერ მეორე შპს-სათვის სესხის სახით თანხის გადაცემა არ წარმოადგენს მოგების გადასახადით დაბეგვრის ობიექტს, თუ ფაქტობრივი გარემოებებით სხვა რამ არ იქნება დადგენილი.

       რაც შეეხება სალაროში არსებული ნაშთის დაბეგვრას, უნდა აღინიშნოს რომ მოგების გადასახადით დაბეგვრის ობიექტის დადგენის მიზნებისათვის, გასათვალისწინებელია სსკ-ის 98¹¯⁴ მუხლებით დადგენილი დებულებები და თქვენს მიერ დასმული კითხვით არ დგინდება განხორციელებული ოპერაციის ზუსტი  შინაარსი.

კითხვა: 

-         საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 98³ მუხლის  მე-3 ნაწილის ,,ბ“ ქვეპუნქტის შესაბამისად, მოგების გადასახადით არ იბეგრება ,,უსასყიდლოდ საქონლის მიწოდება, მომსახურების გაწევა ან ფულადი სახსრების გადაცემა, რომელიც საგადასახადო კოდექსის 154-ე მუხლის  შესაბამისად  დაბეგრილია გადახდის წყაროსთან“. გთხოვთ გვიპასუხოთ, არადაქირავებული პირისათვის 1000 ლარამდე საქონლის ჩუქება, რომელიც 154-ე მუხლით იბეგრება გადახდის წყაროსთან 5%-ით, აღარ დაიბეგრება თუ არა მოგების გადასახადით?

პასუხი:

საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 154-ე მუხლის პირველი ნაწილის ,,მ“ ქვეპუნქტის მიხედვით, გადახდის წყაროსთან გადასახადის დაკავება ევალება საგადასახადო აგენტს, რომელიც არის იურიდიული პირი, საწარმო/ორგანიზაცია ან მეწარმე ფიზიკური პირი. კერძოდ პირი, რომელიც უსასყიდლოდ გადაცემს ქონებას ფიზიკურ პირს, რომელსაც არ აქვს გადახდის გადამხდელის მოწმობა, გარდა ამ პირის მიერ ამავე ფიზიკური პირისათვის საგადასახადო წლის განმავლობაში 1000 ლარამდე ღირებულების ქონების უსასყიდლოდ გადაცემისა.

    ზემოთაღნიშნულიდან გამომდინარე, თუ ადგილი აქვს 1000 ლარამდე ქონების უსასყიდლოდ გადაცემას, რომელიც საგადასახადო კოდექსის  154-ე მუხლის პირველი ნაწილის ,,მ“ ქვეპუნქტის მიხედვით არ ექვემდებარება გადახდის წყაროსთან დაბეგვრას, აღნიშნული უსასყიდლოდ მიწოდება დაიბეგრება მოგების გადასახადით კანონმდებლობით დადგენილი წესით.